Sprook
Gemeenslachtig zelfstandig Naamwoord
| Naamval | Enkelvoud ♂ | Enkelvoud ♀ | Meervoud |
|---|---|---|---|
| Eerste | de sproken | ||
| Tweede | des sprooks | der sprook | der sproken |
| Derde | den sproke | der sprook | den sproken |
| Vierde | den sprook | de sprook | de sproken |
Betekenis
Eigenlijk:
- Een volksverhaal met een geschiedkundige grondslag.
Overdrachtelijk:
- Een overlevering waaraan geloof wordt gehecht, doch waarvan de juistheid op losse grond berust.[1]
- Een, meestal in ongunstige zin, verhaal van iemands daden.[1]
Godsdienst:
- Geschiedenis des levens eens martelaars of ener heilige in de katholieke kerk.[1]
- Godsdienstig verhaal dat niet bepaaldelijk verband houdt met het katholieke geloof.[1]
Evenwoord
Omschrijving
- Een sprook is oorspronkelijk een anderlinge levensbeschrijving ener heilige met toegevoegde denkbeeldige bestanddelen, waarin aan de desbetreffende allerlei wonderen worden toegedicht. Hieronder verstaat men tegenwoordig dan ook een erventrouw christelijk (met name katholiek) volksverhaal, waarin een hoofdrol is weggelegd voor een heilige (zoals bijvoorbeeld Jezus Christus, Maria, enzovoorts enzovoorts) of een heilig voorwerp. De verhalen kunnen bijvoorbeeld gaan over een bron die geneeskrachtig water verschaft, of een heiligenbeeld dat steeds op een bepaalde plek wederkeert.
- De betekenis des woords sprook is later in de volksmond uitgebreid naar allerlei soorten verhalen die als waargebeurd worden doorverteld, hoewel zij niet geschiedkundig of wetenschappelijk zijn te bewijzen. De sprook wordt dan algemeen begrepen als een oud volksverhaal.[3]
- Een hedendaagse vakkundige begripsbepaling van sprook werd in 1990 voorgesteld door V.S.-hoogleraar T. R. Tangherlini (vertaald naar het Nederlands)[4]:
Een sprook is gewoonlijk een korte, afleveringsgebonden, erventrouwe, gericht vastgesteld in plaats en tijd, geschiedkundige vertelling, uitgevoerd in een gespreksvorm, die op zielkundige peil een zinnebeeldige weergave is van volksgeloof en gemeenschappelijke ervaringen en die dient als herbevestiging van algemeen aanvaarde waarden der groep waartoe zij behoort.
☆ Uitgelicht
Deze bladzijde is uitgelicht. Klik hier om alle uitgelichte bladzijden te bekijken.
Bron, aantekening en/of verwijzing
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Woordenboek der Nederlandsche Taal, Legende.
- ↑ Sijs, Nicoline van der (samensteller) (2010), Etymologiebank, op https://etymologiebank.nl/, Legende.
- ↑ Wikipedia, de vrije encyclopedie, Legende (volksverhaal).
- ↑ Wikipedia, the free encyclopedia, Legend.