Erventrouwnederlands

Het Erventrouwnederlands (afgekort: ENL) is een onvormelijke zijtak der Nederlandse taal gebezigd op onder andere het Zaakwoordenboek der Lage Landen. Het ENL richt zich op een woordkeus waarbij leenwoorden bedachtzaam worden toegepast, oude/vergeten woorden worden teruggebracht en waarbij het behoud der naamvallen en woordgeslachten voorop staat.

Voorbeeld

Verschillen tussen het hedendaags Nederlands en het Erventrouwnederlands zijn klein. Zie onderstaand een vergelijking:

Voorbeeld van hedendaags Nederlands in 2022:

Predatoren kunnen een gunstig effect hebben op de diversiteit aan soorten. Wanneer een roofdier een van twee concurrerende prooidiersoorten bejaagt, heeft de zwakkere soort, die niet of minder bejaagd wordt, ook kansen zich te handhaven. Die zwakkere soort zou zich niet kunnen handhaven zonder predator, dus is die predator in dat opzicht nuttig. Zeesterren eten bijvoorbeeld mosselen, waardoor eendenmosselen en algen zich kunnen handhaven.

Voorbeeld van dezelfde bewoordingen in Erventrouwnederlands:

Roofdieren kunnen een gunstige uitwerking hebben op de verscheidenheid aan soorten. Wanneer een roofdier een van twee mededingende prooidiersoorten bejaagt, heeft de zwakkere soort, die niet of minder wordt bejaagd, ook mogelijkheden zich te handhaven. Die zwakkere soort zou zich niet kunnen handhaven zonder roofdier, dus is die roofdier in dat opzicht nuttig. Zeesterren eten bijvoorbeeld mosselen, waardoor eendenmosselen en algen zich kunnen handhaven.

Richtlijnen

Naast wat de inleiding al aangaf is feitelijk het grootste verschil tussen de twee soorten Nederlands dat het Erventrouwnederlands bepaalde (strenge) richtlijnen aanhoudt.

• Spelling is 99% volgens de richtlijnen zoals beschreven in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Taalunie, op sommige verbasteringen na die wel toegelaten worden op hun lijst.
  • Voorbeeld: 'Jij kan' wordt toegelaten op de lijst van de Taalunie, maar het ZLL erkent enkel 'jij kunt'.
• Hulpwerkwoorden worden vóór het voltooid deelwoord geplaatst, niet daarachter zoals in het Duits.
  • Voorbeeld: gedaan wordt ⇒ wordt gedaan.
• Indien een begrip zowel een mannelijk als vrouwelijk evenknie heeft, dan krijgt het geslacht de voorkeur die dan van toepassing is.
  • Voorbeeld: Als een man een boek schrijft is hij een schrijver, en als een vrouw een boek schrijft is zij een schrijfster.
• Indien een begrip enkel een mannelijk woord kent terwijl ook vrouwen dezelfde rol kunnen vervullen wordt het vrouwelijke woord gemunt en toegevoegd aan het Erventrouwnederlands.
  • Voorbeeld: commissaris der Koningin/des Konings (commissaris, mannelijk, in beide gevallen) wordt gouwgraaf (mannelijk) en gouwgravin (vrouwelijk).
• Woordgeslachten zijn beperkt tot mannelijk♂, vrouwelijk♀ en onzijdig☉ (naast gemeenslachtig♂♀ indien een woord zowel het mannelijke als vrouwelijke geslacht heeft).
  • Voorbeeld van gemeenslachtige woorden: wereld, zuigeling.
• Woorden van gelijke betekenis worden in drie takken verdeeld:
  • Evenwoorden (woorden die een volwaardig evenknie zijn wat betekenis betreft).
  • Wisselwoorden (evenwoorden met een vergelijkbare betekenis).
  • Vertalingen (evenwoorden die volledig uitheems zijn).
• Begrippen die bestaan uit meerdere losse woorden, zoals een bijvoeglijk naamwoord gevolgd door een zelfstandig naamwoord worden in naamwoordgroepen verdeeld (bijvoorbeeld geroosterd brood):
  • Gemeenslachtig naamwoordgroep♂♀ (voor als het zelfstandige naamwoord zowel het mannelijke als vrouwelijke geslacht heeft).
  • Mannelijk naamwoordgroep♂ (voor als het zelfstandige naamwoord het mannelijke geslacht heeft).
  • Onzijdig naamwoordgroep☉ (voor als het zelfstandige naamwoord onzijdig is).
  • Vrouwelijk naamwoordgroep♀ (voor als het zelfstandige naamwoord het vrouwelijke geslacht heeft).

Oorsprong

Het begrip Erventrouwnederlands was gemunt tijdens de oprichting van het ZLL door C. J. Righart om een gevoelsmatig sterker verband te leggen met het denkbeeld achter het zaakwoordenboek, en om begrippen als purisme en taalzuiverheid te vermijden. Het bijvoeglijk naamwoord erventrouw (nieuwvorming, 'traditioneel') was oorspronkelijk aangetroffen op de Nederlandse webstede Taaldacht.

Bron, aantekening en/of verwijzing