Ruinen Woordenlijst
Uiterlijk
De onderstaande woordenlijst vertoont de Germaanse ruinstaven met hun naam, uitspraak en voorbeelden hoe zij kunnen worden gebruikt om hedendaags Nederlands mee te schrijven.[1] De aanvullingen en namen des ruinschrifts zijn grotendeels volgens het stelsel van Taaldacht.[2] Onderaan staan tevens ruinen ter schrijving van uitheemse woorden.
Hoofdruinen
Ruinstaf | Ruinnaam | Uitspraak | Voorbeeld | Toelichting | |
---|---|---|---|---|---|
Ans | [ɑ] | ᚨᛈᚳᛚ appel |
|||
A | [a] | ᚪᛈ aap |
|||
Berk | [b] | ᛒᛠᛗ boom |
|||
Dag | [d] | ᛞᛄᚱ deur |
Wordt ook voor [t] gebruikt, zoals met ᚱᚪᛞ (raad). | ||
Es | [ɛ] | ᛉᚱᚠᚷᛟᛞ erfgoed |
|||
Ee | [e] | ᛒᛇᚲ beek |
Wordt ook voor woorden gebruikt als ᚲᛇᛚ (keel) en ᛒᛇᚱ (beer). | ||
Gift | [x], [ɣ] | ᚷᚱᚨᚷᛏ gracht |
|||
Hagel | [ɦ] | ᚺᚪᛋ haas |
|||
Imme | [ɪ] | ᚲᛁᚾᛞ kind |
|||
Ie | [i] | ᚠᛚᛖᛏ vliet |
|||
Jaar | [j] | ᛃᚪᚷᚳᚱ jager |
|||
Koon | [k] | ᚲᚾᛖ knie |
|||
Look | [l] | ᛚᚨᚾᛞ land |
|||
Man | [m] | ᛗᚪᚾᛞ maand |
|||
Nood | [n] | ᚾᚨᚷᛏ nacht |
|||
Ing[3] | [ŋ] | ᛏᚩᛝ tong |
|||
Onde | [ɔ] | ᚷᚩᛚᚠ golf |
|||
Ood | [o] | ᛒᚱᛠᛞ brood |
|||
Euvel | [ø] | ᚷᛄᚱ geur |
|||
Oedel | [u] | ᛒᛚᛟᛞ bloed |
|||
Pad | [p] | ᛈᛚᛁᚷᛏ plicht |
|||
Reis | [r] | ᚱᚪᚠ raaf |
|||
Zon | [s], [z] | ᛋᛏᛇᚾ steen |
|||
Tuw[4] | [t] | ᛏᚪᛚ taal |
|||
Uk | [ʏ], [ə] | ᚱᚳᚷ rug |
Wordt ook voor woorden gebruikt als ᛋᚷᚱᛡᚠᚳᚾ (schrijven) en ᚺᛇᚱᛚᚳᚲ (heerlijk). | ||
Uur | [y] | ᚠᚢᚱ vuur |
|||
Vee | [v], [f] | ᚠᛚᛖᚷᛏᚥᚷ vliegtuig |
|||
Wonne | [ʋ] | ᚹᚪᚷᚳᚾ wagen |
|||
Uil | [œ(y)] | ᚺᚥᛋ huis |
|||
IJs | [ɛi] | ᚲᚱᛡᛏ krijt |
|||
Ans + Oedel | [ʌu] | ᛒᛚᚨᛟ blauw |
ᛁᚾᚺᚨᛟᛞ inhoud |
Wonne (ᚹ, "w") kan soms worden weggelaten, zoals bijvoorbeeld met ᛒᛚᚨᛟ (blauw), maar juist niet in gevallen wanneer er een grotere nadruk op de uitspraak ligt, zoals met ᚺᚢᛟᚹᚳᛚᚳᚲ (huwelijk). | |
Ee + Oedel | [eːu] | ᛗᛇᛟ meeuw | |||
Ie + Oedel | [iu] | ᚾᛖᛟᛋ nieuws | |||
Uur + Oedel | [yu] | ᚺᚢᛟᚹᚳᛚᚳᚲ huwelijk | |||
A + Ie | [aːi] | ᚲᚱᚪᛖ kraai |
|||
Es + Ie | [ɛi] | ᛋᛡ᛬ᛋᛉᛖ zij zei |
|||
Ood + Ie | [oːi] | ᛈᚱᛠᛖ prooi |
|||
Oedel + Ie | [ui] | ᛒᛚᛟᛖ bloei |
Hulpruinen
Dit zijn ruinstaven (of samenvoegingen van) die worden gebruikt ter duiding van sommige bijzondere schrijftekens. Op het scheidingsteken na (᛬) voor tussenruimten zijn de meesten nieuwvorming / eigen invullingen van het ZLL.
Ruinstaf | Toepassing | Toelichting |
---|---|---|
tussenruimte (" ") | Gebruikt als scheidingsteken, bijvoorbeeld ᛞᚳ᛬ᚲᚨᛏ (de kat). | |
dubbele punt (":") | Gebruikt voor dubbele punt, bijvoorbeeld ᛋᛡ᛬ᛋᛉᛖ᛬᛬ᚺᚨᛚᛠ (zij zei: hallo). | |
koppelteken ("-") | ||
gedachtestreep ("–") | ||
kastlijntje ("—") | ||
punt (".") | Enkel gebruikt om den zinseinde aan te duiden. | |
haakje openen ("(") | ||
haakje sluiten (")") |
Nevenruinen
Dit zijn ruinen die bijvoorbeeld handig ofwel noodzakelijk zijn om bepaalde leenwoorden te kunnen schrijven in hun taal met behoud van hun klank.
Ruinstaf | Ruinnaam | Uitspraak | Voorbeeld | Toelichting |
---|---|---|---|---|
Speer | [g] | ᛒᛟᚾᛞᛉᛋᛏᚪᚸ Bundestag |
Dit is de "Duitse g", verwant aan Gift (ᚷ). | |
Doorn | [θ], [ð] | ᛗᚪᚾᚩᚦ mānoth[5] |
Zoals de Engelse uitspraak, denk aan bijvoorbeeld thanks en the. | |
Xantippe | [ks] | ᚹᛁᛚᚳᛗ᛫ᚪᛚᛉᛪᚨᚾᛞᚳᚱ Willem-Alexander |
Nieuwvorming. Dit is niet een geschiedkundige ruin, maar een late toevoeging als zijnde een "alfabetische ruin" (in tegenstelling tot de klankkundige ruinen hierboven). Indien een meer geschiedgetrouwe spelling de voorkeur geniet kan ook Koon (ᚲ) en Zon (ᛋ) worden samengevoegd voor [ks]. |
Bron, aantekening en/of verwijzing
- ↑ Wikipedia, the free encyclopedia, Runic (Unicode block).
- ↑ Taaldacht.nl, Nederlandse ruinstaven.
- ↑ Inkorting van "Inguz" of "Ingwaz", een Noorse god.
- ↑ Vader Hemel.
- ↑ Maand (Oudnederlands).